بررسی جرم پولشویی در اسناد بین المللی و حقوق ایران .

بررسی جرم پولشویی در اسناد بین المللی و حقوق ایران

چکیده

پولشویی پدیده‌ای است که به عنوان جرمی سازمان یافته و فراملی در دهه‌های اخیر در اسناد و برنامه‌‌های  بین‌المللی به دنیا معرفی شده است. این جرم یک جرم ثانویه است که به دنبال جرایم مقدمی که منافع مالی و مادی تولید می‌کنند، ارتکاب می‌یابد و به معنای مخفی کردن آگاهانه ماهیت و منشا  نامشروع اموال حاصل از ارتکاب این جرایم است به  نحوی که این اموال ظاهری قانونی به خود گرفته وپاک و مشروع جلوه‌ داده شوند.

تفکر جرم‌انگاری این پدیده به دنبال گسترش جرایم سازمان یافته در دنیا مطرح شد و هدف این بود که با کوتاه کردن دست جنایتکاران از عواید مجرمانه‌شان، انگیزه‌ ارتکاب جرم در آنها از بین برود و به این ترتیب با مبارزه با پولشویی به مبارزه با جرایم سازمان یافته پرداخت. علاوه بر آن میزان بالای پولشویی در جهان، خصوصیات سازمان یافتگی و فراملی بودن و بدون بزه دیده بودن این جرم، خسارات و زیان‌های اقتصادی، اجتماعی و ی آن و ارتباط تنگاتنگ آن با جرایم دیگر ضرورت جرم‌انگاری این پدیده را  در دنیا و همچنین ایران بیشتر کرده است و به همین جهت نیز در ایران لایحه‌ای در خصوص مبارزه با پولشویی به تصویب رسید که هنوز مراحل نهایی قانون گذاری را طی نکرده است.

اسناد بین المللی و منطقه‌ای متعددی در خصوص پولشویی به تصویب رسیده است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از کنوانسیون وین 1988، کنوانسیون شورای اروپا 1990 ، دستورالعمل اروپایی 1991، توصیه‌های چهل‌گانه فاتف» در سال 1990 و اصلاحیه‌های آنها در سال 1996 و 2000، کنوانسیون پالرمو در سال 2000 و کنوانسیون مبارزه با فساد مالی سال 2003. این اسناد راهکارهای مختلفی را برای مبارزه با پولشویی ارائه داده‌اند که به 4 قسمت راهکارهای تقنینی، راهکارهای اجرایی و اداری، راهکارهای پیشگیرانه و راهکارهای قضایی قابل تقسیم هستند.

 هدف از این راهکارها این است که تا جایی که ممکن است عرصه بر پولشویان تنگ شود و هزینه عملیات پولشویی برای آنها بالا رود تا ارتکاب جرم برای آنها بی‌فایده شده و در نتیجه آنها را از ارتکاب جرم باز دارد.

فهرست مطالب 

مقدمه.

بخش اول:بررسی حقوقی وجرم شناختی پولشویی

فصل اول :بررسی حقوقی پولشویی

مبحث اول: مفهوم و تعریف 5

مبحث : دوم : تاریخچه .

مبحث سوم : عناصر تشکیل دهنده جرم .

گفتار اول : عنصر قانونی .

گفتار دوم : عنصر مادی

بند اول : شرایط مقدماتی

1.   ضرورت وجود جرم قبلی.

2.   خصوصیات مال حاصل از ارتکاب جرم .

3.   خصوصیات مرتکب جرم.

بند دوم: عمل مرتکب

بند سوم: شیوه ها و وسایل ارتکاب جرم .

1.  شیوه های مشتمل بر استفاده از بانکها.

1-1   تصفیه پول

 2-1  افتتاح حساب با هویت مجعول.

3-1   معاملات کلان از طریق نزدیکان

4-1  وام های صوری و دروغین     

5-1   اسمور فینگ

6-1   استفاده از بانکهای کارگزار

7-1  نقل و انتقال الکتریکی و استفاده از کارتهای هوشمند

8-1   بهشتهای مالیاتی.

.2  شیوه های مربوط به استفاده از مؤسسات مالی غیر بانکی   

 1-2  حواله

  2-2    استفاده از بازار بورس و خرید و فروش سهام و اوراق بهادار

  3-2   استفاده از مؤسسات بیمه

.3     شیوه ها و طرق پولشویی بدون استفاده از مؤسسات مالی     

        1-3 قاچاق پول.

  2-3  استفاده از کازینوها

  3-3  استفاده از مؤسسات غیر انتفاعی و خیریه

  4-3  استفاده از بازا هنر و عتیقه جات و جواهرات

  5-3  استفاده از متخصصان حرفه ای .

بند چهارم : مراحل پولشویی

1. مرحله جایگزینی

2. مرحله لایه گذاری.

3. مرحله ادغام.

بند پنجم : نتیجه مجرمانه.

بند ششم :‌مشارکت و معاونت در پولشویی

گفتار سوم :‌عنصر معنوی جرم.

 فصل دوم : بررسی جرم شناختی پولشویی.

مبحث اول : هدف و ضرورت جرم انگاری.

مبحث دوم : ویژگی های رایج جرم پولشویی.

گفتار اول: فراملی بودن

گفتار دوم : سازمان یافتگی .

گفتار سوم: بدون قربانی بودن

مبحث سوم : میزان پولشویی

مبحث چهارم :‌اهداف و علل پولشویی

مبحث پنجم :‌آثار و زیانهای پولشویی

گفتار اول :‌آثار و زیانهای اقتصادی

گفتار دوم : آثار و زیانهای ی و اجتماعی

مبحث ششم :‌رابطه پولشویی و جرایم مربوط به موادمخدر

مبحث هفتم : ارتباط پولشویی و تروریسم .

بخش دوم: مبارزه با پولشویی.

فصل اول :‌اقدامات انجام گرفته در سطح بین المللی

مبحث اول: اسناد و توافق نامه های جهانی و منطقه ای  

گفتار اول : کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهای روانگردان مصوب 1988.

گفتار دوم : اعلامیه کمیته بال .

گفتار سوم:‌کنوانسیون شورای اروپا .

گفتار چهارم : دستور العمل اروپایی در زمینه پولشویی

گفتار پنجم : کنواسیون سازمان ملل علیه جرایم سازمان یافته فراملی

گفتار ششم :‌کنوانسیون سازمان ملل علیه فساد مالی

مبحث دوم : نهادها و سازمانهای مبارزه با پوشویی.

گفتار اول :‌نیروی ویژه اقدام مالی برای مبارزه با پولشویی (فاتف

گفتار دوم : گروه اگمونت .

فصل دوم : راهکارهای ارائه شده برای مبارزه با پولشویی    

مبحث اول: راهکارهای تقنینی

گفتار اول: جرم انگاری پولشویی در قوانین داخلی.

گفتار دوم :‌پیش بینی کیفرهای متناسب با جرم .

گفتار سوم :‌شناسایی مسئولیت کیفری برای اشخاص حقوقی

مبحث دوم: راهکارهای اجرایی و اداری.

گفتار اول: مسئولیتها و تکالیف مؤسسات مالی.

بند اول :‌رعایت اصل شناخت مشتری .

بند دوم : حفظ سوابق مالی .

بند سوم :‌ گزارش موارد مشکوک

بند چهارم :‌تعدیل اصل رازداری حرفه ای .

بند پنجم :‌عدم اطلاع به مشتری در خصوص گزارش موارد مشکوک  

بند ششم : آموزش کارکنان وکارمندان

گفتار دوم :‌مسؤلیتها و تکالیف مؤسسات غیر مالی و اشخاص حرفه ای

گفتار سوم :‌مسؤلیتها و تکالیف نظارتی

بند اول : ایجاد واحدهای اطلاعاتی مالی (FIU) .

بند دوم :‌کنترل نقل و انتقال پول

بند سوم :‌نظارت بر بانکها و مؤسسات مالی

بند چهارم : تجویز روش حمل و تحویل تحت کنترل

مبحث سوم : راهکارها و اقدامات پیشگیرانه

گفتار اول : مفهوم پیشگیری از جرم .

گفتار دوم: پیشگیری از پولشویی

مبحث چهارم :‌راهکارهای قضایی .

گفتار اول:‌تسهیل کشف و اثبات جرم

بند اول : پذیرش اماره مجرمیت .

بند دوم ‚ استفاده از مخبرین و فنون ویژه تحقیق

گفتار دوم : مصادره و ضبط اموال .

گفتار سوم : همکاری قضایی بین المللی

بند اول : نیابت قضایی .

بند دوم: احاله رسیدگی کیفری .

بند سوم :‌انتقال محکومین .

بند چهارم :‌استرداد متهمین و محکومین

نتیجه گیری و پیشنهادات .

فهرست منابع و مآخذ

پیوست